اخبار مدرسه مهندسی پزشکیبرق و الکترونیکپزشکیتجهیزات پزشکیفناوری اطلاعات و ارتباطاتمهندسی پزشکی
رادیوگرافی از آنالوگ به دیجیتال
تفاوت دو واژه آنالوگ ودیجیتال در دنیای تصویر تفاوت نقطه و مربع است صرف نظر از این که تصویر پزشکی یا به جز آن و رادیوگرافی یا غیر آن باشد.اجزای تشکیل دهنده یک تصویر آنالوگ نقاط ریز به هم پیوسته است تصاویر دیجیتال از واحدهای ریز مربع شکل ساخته شده است که کوچکترین جزء آن پیکسل نامیده می شود.
در فتوگرافی معمول ازرادیوگرافی معمول است فیزیک نور ودر رادیوگرافی از اشعه ایکس برای تشکیل تصویر استفاده می شود. اینکه تصویر دیجیتال باشد یا آنالوگ تفاوتی در ساختار دستگاه تولیدکننده تصویر نمی کند.به عبارتی دیگر می توان گفت که هر تصویر از یک فرم آنالوگ آغاز می شود که باید به ماتریس های عددی تبدیل شود.این تفاوت در گیرنده های خروجی است وگرنه فیزیک و تکنولوژی تولید تصویر همان است.
در دوربین های دیجیتال به جای فیلم های قدیمی قابل پردازش شیمیایی در فضای تاریک یک گیرنده قرار داده شده که فوتون های نور را به شارژهای الکتریکی قابل پردازش تبدیل می کند که خروجی نهایی آن تصویر دیجیتال است.این نخستین ارمغان تصویربرداری دیجیتال و از جمله در رادیوگرافی است که به جای پردازش وقت گیر شیمیایی آن هم در تاریکی ؛تبدیلی سریع؛در نور عادی و تقریبا بلافاصله وجود دارد.دستاورد دیگر آن تبدیل تصاویر چاپ شده بر روی فیلم یا کاغذ به تصاویر دیجیتالی است که تمامی توانایی های یک فایل کامپیوتری مانند ذخیره؛انتقال و البته پردازش را دارد.
رادیوگرافی از آنالوگ به دیجیتال و ویژگی تصاویر دیجیتال
سه ویژگی منحصر به فرد تصاویر دیجیتال یعنی پیکسل به جای نقطه؛قابلیت پردازش سریع و سالم الکترونیک به جای نقطه؛قابلیت پردازش سریع و سالم الکترونیک به جای شیمیایی و توانایی ذخیره و انتقال؛علت و توجیه گذاری اجتناب ناپذیر از آنالوگ به دیجیتال است.این فرآیند ADC یا Analog to Digital Conversion خوانده می شود. در جمع بندی این ویژگی ها می توان گفت که تصاویر آنالوگ صرفا برای چشم انسان و تصاویر دیجیتال برای چشم کامپیوتر ساخته می شود که علم بینایی ماشین(Machine Vision) را نیز به ارمغان آورده است.
در علم رادیولوژی یا همان تصویربرداری پزشکی(Medical Imaging) گستره ADC بیشتر شامل رادیوگرافی ساده و البته مشابهات آن نظیر ماموگرافی است.دلیل نخست این که بیشترین تصاویر تولید شده در رادیولوژی؛رادیوگرافی ساده است و دوم اینکه سایر وسایل پیشرفته تصویر برداری نظیر CT Scan یا MRI تصاویر دیجیتال با استاندارد لازم تهیه می کند و نیازی به تبدیل ندارد.
رادیولوژی بدون فیلم؛تشخیص سریع بیماری ها؛انتقال سریع داده های تصویری به هر مکان و حذف زمان و مکان از دوچرخه تشخیص و استفاده از رایانه و نرم افزار برای تشخیص و درمان ویژگی های بی بدلیل تصویربرداری دیجیتال در پزشکی است.
روش های رادیوگرافی دیجیتال
صرف نظر از تاریخ این قسمت از علم؛ امروزه ADC یا Digitalization در رادیوگرافی به دو صورت کلی انجام می شود. روش نخست CR یا Computed Radiography و روش دوم DDR یا Direct Digital Radiography است که به نام DR هم خوانده می شود که واژه Direct را با خود ندارد لازم است در همین جا این نکته ذکر شود که امروزه هیچ تفاوتی بین DR و DDR وجود ندارد.
در CR گردش کار مشابه رادیوگرافی معمول است یعنی از کاست برای تبدیل تصویر استفاده می شود ولی کاست به جای فیلم درون خود دارای صفحات فسفری (PSP) است که تصویر را تا زمان خوانده شدن توسط لیزر در خود به صورت ذخیره شده نگهداری می کند. کاست به درون دستگاه گذاشته می شود تصویر نهفته درون آن با لیزر به صورت نور مریی در می آید که به وسیله PMT به خارج از محفظه هدایت و به شارژهای الکتریکی تبدیل و به صورت تصویر بر روی مانیتور ظاهر می شود.کلمه CR نامی فریب انگیز است چون در سایر روش ها نیز تصاویر کامپیوتری است ولی چون این واژه به سرعت در همه جا مورد استفاده قرار گرفت همه گیر شد.شاید نام CCR یا Cassette Compute Radiography برای آن مناسب تر باشد.
در روش دیگر(DDR) از تکنولوژی های متفاوتی استفاده می شود که مهم ترین و متداول ترین فن آوری در این عرصه آشکارسازهای تخت یا همان Flat Panel Detector است که آن را FPD می خوانیم. آشکارسازهای مستقیم دارای دو تکنولوژی مستقیم (Direct) و غیر مستقیم (indirect) است. در نوع مستقیم که معمولا از جنس سلنیوم است فوتون های اشعه به صورت مستقیم به الکتریسیته تبدیل می شود. در نوع غیر مستقیم ابتدا فوتون های اشعه به نور و سپس توسط فوتودیودها به جریان الکتریکی تبدیل می شوند. صرف نظر از ویژگی های هر کدام از نوع FPD؛ نوع غیر مستقیم کاربرد بیشتری دارد.
منبع ماهنامه مهندسی پزشکی